Công dụng tuyệt vời của Cây Đơn Đỏ

Cây Đơn Đỏ:

Đơn lá đỏ hay còn gọi là đơn tía, cây đơn mặt trời, đơn tướng quân, cây lá liễu, liễu hai da,... có tính mát, vị đắng, hơi ngọt, tác dụng dụng thanh nhiệt, giải độc, giảm đau, lợi tiểu, trừ thấp, khu phong. Đơn đỏ là dược liệu được dùng phổ biến trong các bài thuốc y học cổ truyền.        

Khu Vực Phân Bố:

Cây phân bố rộng ở hầu khắp các tỉnh thành trên cả nước, ngoài dùng làm thuốc đơn lá đỏ còn được nhiều nơi trồng làm cây cảnh trồng trong nhà. Nếu để ý bạn sẽ thấy cây được trồng ở rất nhiều các vườn thuốc nam ở các bệnh xá, trạm xá….

Cây có đặc điểm là ưa ánh sáng và độ ẩm nên còn được gọi là đơn mặt trời.

Đối tượng sử dụng

• Bệnh nhân viêm đại tràng, đi cầu phân lỏng
• Người bị mụn nhọt, mẩn ngứa, dị ứng ngoài da

Công dụng

Cây được dùng trong phạm vi nhân dân, từ xưa dân gian đã dùng đơn lá đỏ để điều trị một số bệnh sau:

• Điều trị mụn nhọt, mẩn ngứa:

Đơn lá đỏ 8-12g (lá khô), dưới dạng nước sắc, ngày dùng một thang, uống 2 - 3 lần, sau bữa ăn; có thể uống nhiều ngày, cho tới khi hết các triệu chứng.

• Điều trị nhọt vú, vú sưng tấy, đỏ đau:

 Lá đơn lá đỏ 15-20g, sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần, tới khi các triệu chứng thuyên giảm. Ngoài ra có thể dùng lá khô, đem vò vụn, sao nóng, bọc vải mỏng chườm nhẹ vào nơi sưng đau.

• Điều trị viêm đại tràng cấp và mãn tính:

Lấy 20g lá cây đơn lá đỏ sao vàng, sắc với 1 lít nước đến còn lại 300ml thì thêm vài lát gừng vào. Chia nước thuốc uống nhiều lần trong ngày và tốt nhất khi uống thuốc còn ấm. Sử dụng nước thuốc hàng ngày các triệu chứng bệnh đại tràng giảm dần và ngăn ngừa nguy cơ biến chứng nặng.

• Điều trị đại tiện ra máu:

Lá đơn đỏ 12g, sắc uống, ngày một thang.

• Điều trị zona và mẩn ngứa:

Đơn lá đỏ (sao vàng) 40g, sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần. Uống nhiều ngày đến khi các triệu chứng thuyên giảm. Có thể uống nhắc lại vài đợt. Trị tiêu chảy lâu ngày: Đơn lá đỏ (sao vàng) 15g, gừng nướng 4g, sắc uống ngày một thang, chia 3 lần, sau bữa ăn 1 giờ rưỡi.

• Điều trị bệnh viêm da cơ địa:

 Lấy 4 – 5 lá đơn đỏ, đem rửa sạch rồi giã nát với muối. Sau đó vắt lấy nước cốt uống 2 lần/ ngày, phần bã còn lại dùng đắp lên vùng da cần điều trị.

Hoặc lấy 7 – 8 lá cây đơn đỏ sắc với 500ml nước đến khi cạn còn 1 chén nước thuốc thì đem dùng. Chia nước thuốc thành 2 phần bằng nhau và dùng hàng ngày để có hiệu quả cao nhất.

Cũng có thể lấy 2 – 3 lá cây đơn đỏ và lá khế, đem đi rửa sạch, để ráo nước rồi vò nát. Cho lá thuốc vào máy xay sinh tố xay nhuyễn. Sau đó dùng hỗn hợp trực tiếp đắp lên vị trí da bị tổn thương rồi cố định bằng bông gạc. Giữ thuốc đắp trong vòng 20 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm.

• Điều trị thấp khớp: 

Lá bạc thau (sao vàng), lá đơn tướng quân và lá cây đơn đỏ mỗi loại 12g; phắc ma, rễ kim lê mỗi loại 16g, lá thông 8g và dây kim ngân 10g. Đem các vị thuốc sắc cùng 600ml nước bằng lửa nhỏ cho đến khi còn 200ml. Chia nước thuốc dùng nhiều lần trong ngày và nên uống trước khi ăn. Sử dụng thuốc hàng ngày, sau 5 – 7 ngày các triệu chứng thấp khớp sẽ suy giảm hoàn toàn.

Lưu ý:  

Tránh nhầm lẫn với một số cây mang tên “đơn”: đơn đỏ, đơn hoa đỏ (Ixora coccinea L.), họ cà phê (Rubiaceae). Khác với cây đơn lá đỏ, cây này có lá to và xanh cả hai mặt, hoa rất nhiều ở đầu cành thành xim dày đặc, màu đỏ, người ta thường thu lấy hoa để làm đồ cúng lễ ở đình chùa. Lá và rễ cũng được dùng làm thuốc chữa kinh nguyệt không đều, kiết lỵ tiêu chảy. Đơn tướng quân (Syzygium sp.), họ sim (Myrtaceae), lá to, mọc đối, thường mọc vòng 3, rất sít nhau ở ngọn. Dược liệu cũng là lá, dùng dưới dạng nước sắc để chữa mụn nhọt, mẩn ngứa, dị ứng, viêm họng.

Bên cạnh cây đơn đỏ, nhân dân còn trồng cây đơn trắng hay bông trang trắng, mẫu đơn trắng có tên khoa học Ixora nigricans R.Br. thuộc cùng họ. Cũng được trồng làm cảnh và một số nơi dùng làm thuốc cùng một công dụng với đơn đỏ, nhưng đơn đỏ có tác dụng mạnh hơn.